Στο Σπίτι του Μεγάλου Αδελφού


Στο βιβλίο του Thomas Wolfe, You Cant Go Home Again, ο κεντρικός ήρωας επιστρέφει στη γενέτειρά του, έπειτα από πολλά χρόνια απουσίας, και διαπιστώνει πως τίποτα στην πόλη του δεν είναι όπως τ' άφησε, πως, τελικά, όσο διακαώςκαι να το επιθυμείς, ποτέ δεν μπορείς  να ξαναγυρίσεις σπίτι σου, στο παρελθόν σου, σ΄ αυτό που κάποτε ήσουν και στον κόσμο που κάποτε γνώριζες.
      Έτσι κι εγώ, σαν τον ήρωα του βιβλίου, επέστρεψα στην Αμερική, στη χωρά που μ' ανάθρεψε, μετά από τριάντα ολόκληρα χρονιά, και τη βρήκα αγνώριστη.
      Ήταν το καλοκαίρι του 1971 όταν “διώχτηκα” από την Αμερική, ο λόγος δεν έχει καμία σημασία. Ως τόπο εξορίας μου, επιλέχτηκε η Ελλάδα, η «πατρίδα» των προγόνων μου, μια χώρα που δεν είχα ποτέ μου γνωρίσει παρά μονό μέσα από τις αφηγήσεις των γονιών μου και από το μάθημα της Αρχαίας Ιστορίας στο γυμνάσιο Άφησα πίσω μου τους ψυχεδελικούς χίπηδες, το Woodstock, τις αντιρατσιστικές διαδηλώσεις, τα συλλαλητήρια για το Viet Nam, τους γονείς μου, το αγόρι μου, τους φίλους μου, τη ζωή μου ολόκληρη και έφτασα, μια αφόρητα ζεστή μέρα του Ιουλίου, στη Χώρα της Χούντας των Συνταγματαρχών, μια χώρα αλλοπρόσαλλη, εχθρική και. επικίνδυνη. Ήταν ένα σοκ από το οποίο δεν κατάφερα πότε να συνέλθω.
      Στη συνέχεια, ο χρόνος, αδιάφορος παρατηρητής των γεγονότων της ζωής μου, συνέχισε την αμείλικτη πορεία του, φέρνοντας στο διάβα του, τα χρόνια της Μεταπολίτευσης, έναν γάμο, μια κόρη, ένα διαζύγιο και, τέλος, το οικονομικό πραξικόπημα της Τρόικας. Γέρασα μ' ένα όνειρο, το όνειρο της επιστροφής, ένα όνειρο που έσβησε τη στιγμή που πέρασα το κατώφλι της πόρτας του αεροπλάνου και βρέθηκα, ως δια μαγείας, στις εφιαλτικές σελίδες ενός άλλου σπουδαίου βιβλίου, το 1984, του George Orwell.
      H Αμερική, που τόσα χρονιά νοσταλγούσα, είχε μετατραπεί σε μια τεράστια φυλακή υψίστης ασφαλείας, πνιγμένη στη σιωπή, σκυθρωπή, τρομαγμένη, παρανοϊκή, μια φυλακή όπου κάθε έννοια της ελευθερίας είχε καταλυθεί κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του Μεγάλου Αδελφού! To προπαγανδιστικό σλόγκαν του Μεγάλου Αδελφού, Ο Πόλεμος Είναι Ειρήνη, Η Ελευθερία Είναι Σκλαβιά, Η Άγνοια Είναι Δύναμη, είχε, επιτυχώς, περάσει στη συνείδηση των Αμερικανών. Η επαναστατική Αμερική της δεκαετίας του '60, η Αμερική που ξεχύθηκε στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις και στον πόλεμο του Viet Nam, η Αμερική που έβγαλε τη Joan Baez, το Martin Luther King, τη Αngela Davis και το Malcolm X, μπήκε στο δωμάτιο 101 του Υπουργείου της Αγάπης, εκεί που στέλνονται οι αντιφρονούντες στο βιβλίο του Orwell, ήρθε αντιμέτωπη με το χειρότερο φόβο της, τα γεγονότα της 9/11, και βγήκε “σωφρονισμένη”, έτοιμη να αγαπήσει τον Μεγάλο Αδελφό και να ενστερνιστεί τις διαστρεβλωμένες του αξίες. Και το χειρότερο; Οι πολίτες αυτής της σύγχρονης Ωκεανίας πιστεύουν πως ζουν σε μια ελεύθερη και δημοκρατική χώρα! Πολλές φορές, όσο έμεινα εκεί, έφερα στο νου μου τα λόγια του Goethe που, κάποτε, είχε πει: “Οι πιο απελπιστικά σκλαβωμένοι άνθρωποι είναι αυτοί που λανθασμένα πιστεύουν πως είναι ελεύθεροι”.